1. God complex là gì?
God complex hoặc superiority complex được hiểu là phức cảm thượng đẳng. Theo định nghĩa của Hiệp hội tâm lý học Hoa Kỳ, “Phức cảm thượng đẳng là ý nghĩ phóng đại của một người về khả năng và thành tích cá nhân xuất phát từ cảm giác tự ti quá lớn (APA, 2019).”
Hay nói một cách ngắn gọn hơn, đây là cảm giác lúc nào cũng nghĩ bản thân mình tốt hơn người khác ở mọi mặt như sở thích, phong cách, tài năng, v.v.
Tuy vậy, ở người phức cảm thượng đẳng, họ thường hay cảm thấy tự ti về bản thân. Sự tự ti này xuất phát từ sâu trong tâm trí của một người, do đó, họ dễ bị bao bọc bởi sự thượng đẳng, và suy nghĩ bản thân “nổi bật” người khác.
Chứng phức cảm thượng đẳng ở con người có thể phát triển thành rối loạn nhân cách phức cảm thượng đẳng, rối loạn ái kỷ, hoặc bệnh hoang tưởng. Họ thường không phân biệt được giữa hình tượng họ muốn trở thành và cách nhìn nhận thật sự về bản thân mình.
Một số dấu hiệu phổ biến khác của người mắc chứng phức cảm thượng đẳng có thể kể đến như:
- Họ tin rằng bản thân được hưởng những đặc quyền so với người khác
- Họ có tính kiểm soát quá mức
- Họ không thích nhận lời góp ý, chỉ trích của người khác
- Họ luôn cảm thấy mình vượt trội hơn so với người khác
- Họ không quan tâm đến nhu cầu của người khác
- Họ không quan tâm đến việc hành động của mình có thể ảnh hưởng đến người khác như thế nào
2. Lý do dẫn tới god complex
Đâu là nguyên dẫn đến tình trạng phức cảm thượng đẳng? Theo đó, sự phát triển của tình trạng này có liên quan đến nhiều yếu tố khác nhau bao gồm: cảm giác tự ti, EQ thấp, cảm giác thiếu quyền lực hoặc chưa thế giải quyết những ám ảnh của tuổi thơ. Ngoài ra, phức cảm thượng đẳng cũng có thể đến từ việc họ đường bảo bọc quá mức hay thường xuyên nhận những lời khen không thực tế.
Những trải nghiệm về sự thành công hoặc nhận được sự ngưỡng mộ từ mọi người xung quanh cũng thúc đẩy cái tôi của họ và khiến họ tin rằng, bản thân nổi bật hơn so với những người khác.
3. Đối xử như thế nào với người có god complexity?
Nên đối xử với người phức cảm thượng đẳng như thế nào? Điều này sẽ phụ thuộc vào mối quan hệ của bạn với người đó, nhưng chắc chắn rằng bạn sẽ khó có thể thay đổi tính cách này ở họ nếu chính họ cũng không nhận thức được rằng họ cần sửa đổi.
Nếu họ vẫn thể hiện sự trịch thượng với bạn và không lắng nghe sự góp ý, có lẽ bạn nên thay đổi cách tương tác với họ. Bạn có thể lựa chọn cho mình những mối quan hệ “healthy” hơn và hợp tần số với bản thân hơn, vì mỗi người sẽ có một giới hạn riêng. Hiếm ai có thể chịu đựng được khi đối phương quá đề cao giá trị của họ và thường “dìm” người khác xuống để tô bóng bản thân.
Ở một số trường hợp cụ thể, nếu vẫn mong muốn họ xuất hiện trong cuộc sống của mình, bạn có thể tạo ra một giới hạn an toàn giữa bạn và những người này.
Vậy nếu chính bạn là người mắc chứng phức cảm thượng đẳng thì sao? Nếu bạn phát hiện ra bản thân có những dấu hiệu của god complex, hãy lắng nghe ý kiến đóng góp quanh mình và tìm kiếm chuyên gia để nhận sự giúp đỡ trong việc tạo ra những mối quan hệ lành mạnh hơn.
*Nguồn: sưu tầm